در روزهایی که بحران ناشی از شیوع کرونا، بخشی از چرخه تولید، صنعت و خدمات را با چالش مواجه کرده است؛ صنایع دانش بنیان پای کار آمده اند و خطوط خود را به تولید محصولاتی اختصاص داده اند که در چرخه درمان نقش حیاتی دارند.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ «سورنا ستاری»، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در تازه ترین اظهارات خود، بر نقش و جایگاه مهم این صنایع در مقابله با این بیماری و کمک به خط مقدم درمان، سخن گفته است. او در سالی که به نام «جهش تولید» نام گرفته، بر ضرورت توسعه و تکمیل اکوسیستم اقتصاد دانش بنیان در کشور تاکید کرده است.
اما به رغم آنکه این صنایع در این روزها، پُرشتاب و موثر، به ایفای نقش مشغولند، اما پیشبرد اقداماتشان در دوره پساکرونا و حتی تداوم تلاش هایشان در همین ایام نیز، به بعضی حمایت‌ها و توجهات دولت نیازمند است.
در همین رابطه، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان خراسان رضوی نیز بر چالش های پیش رو و دغدغه‌های مدیران این شرکت‌ها صحه می گذارد و از ضرورت اقدامات حمایتی دولت سخن می‌گوید: نخستین انتظار شرکت های دانش بنیان آن است که در قراردادهای دولتی و عمومی، اعلام شرایط فورس ماژور (Force Majeure) یا حوادث قهری، اعمال شود، چرا که شیوع کرونا ویروس و تبعات آن مصداق شرایط مذکور است، چنان که باید در قراردادها اصطلاح های تنفس و یا تعلیق درج شود تا شرکت های فعال در این بخش بیش از این متضرر نشوند. این نخستین خواسته شرکت های دانش بنیان از نهادهای درگیر همچون سازمان برنامه و بودجه، دیگر وزارتخانه ها و دیگر دستگاه های عمومی و حاکمیتی است.
سید مهدی مدنی بجستانی در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار می کند: نهادهای مالی حامی شرکت های دانش بنیان همچون صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، صندوق های پژوهش و نهادهای مالی ذی ربط نیز بایستی تسهیلات ارزان قیمت و … را به فعالان این حوزه اعطا کنند تا این شرکت ها بتوانند آسیب های وارد آمده را تا حد ممکن جبران کنند و در سالی که به نام جهش تولید نام گرفته، روند توسعه را تجربه نمایند.
وی با اشاره به اینکه انجمن شرکت های دانش بنیان در استان خراسان رضوی متشکل از شرکت های دانش بنیان، شرکت های فن آور و شرکت های خلاق هستند، تصریح می کند: در پی شیوع کرونا ویروس، پایین آمدن بهره وری شرکت های دانش بنیان نخستین آسیبی است که این شرکت ها در این شرایط با آن مواجه شدند. هر چند که ممکن است برخی از شرکت ها به صورت دورکاری نیز بتوانند فعالیت کنند. البته شماری که محصولاتشان مرتبط با حوزه درمان کرونا بود، رونقی را تجربه کردند.
عضو هیات مدیره مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران خاطرنشان می کند: تحت تاثیر قرار گرفتن بازار فروش شرکت های دانش بنیان اعم از دولتی و یا خصوصی از دیگر آسیب هایی است که این شرکت ها در شرایط شیوع کرونا ویروس با آن مواجه هستند، البته برخی از شرکت ها به سمت فروش آنلاین حرکت کرده اند اما بخشی دیگر، نتواسته اند از این روش بهره بگیرند.
بجستانی با بیان اینکه میزان آسیب شرکت های دانش بنیان، بستگی به نوع، اندازه و تخصص این شرکت ها دارد، متذکر می شود: عدم وصول مطالبات و طولانی تر شدن این روند به ویژه در شرکت هایی که بازار فروش آن ها نهادهای وابسته به دولت هستند، از دیگر چالش های موجود به شمار می آید.
وی می افزاید: اما یک دغدغه جدی دیگر نیز تامین مواد اولیه است. در واقع حجم بالایی از مواد اولیه این شرکت ها از خارج از کشور تامین می شد و بعضا نیز باعث افزایش هزینه ها نیز می گردید.
عضو هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان خراسان رضوی ادامه داد: هر چند که ممکن است آسیب های فوق الذکر را بسیاری از شرکت ها متحمل شوند اما این آسیب ها در شرکت های دانش بنیان به صورت ویژه مطرح است.
بجستانی یادآور می شود: شرکت های دانش بنیان، نوآور و خلاق با نگرش ارائه راه حل برای خلاء ها، نیازها، مشکلات و کمبودها ایجاد شده اند و نسبت به سایر موارد چابک تر و انعطاف پذیرتر هستند که طبیعتا این ویژگی ها سبب می شود تا تطبیق با شرایط موجود و ارائه راه حل برای رفع بحران، برای آن ها بسیار سهل تر صورت بگیرد. در حال حاضر نیز شرایطی به وجود آمده تا این توانایی را به مرحله عملیاتی برسانیم. به طور مثال، دورکاری و کنترل کار از راه دور جزو توانایی های شرکت های دانش بنیان است، به خصوص آن ها که در زمینه تجهیزات پزشکی، پایه IT و حوزه هوشمندسازی فعالیت دارند. در واقع این شرکت ها از یکسو با استفاده از توانایی شان مشکلات را کاهش می دهند و از سوی دیگر فرصت هایی را در حوزه صنعت و کمک به جامعه فراهم می کنند. وجود این شرکت های دانش بنیان و ظرفیت های تخصصی که در این سال ها ایجاد کرده اند؛ در بزنگاه این بحران، اهمیت خود را بیش از گذشته نشان می دهد و این تلنگری است برای مسئولان، تا در آتیه به چنین ظرفیت هایی، توجه ویژه ای را مبذول بدارند.
وی تصریح می کند: از شرکت های دانش بنیان انتظار می رود تا در شرایط فعلی جهت حفظ سلامت، امنیت و معاش نیروهای انسانی خود تلاش کنند، چرا که قطعا این روزها سپری خواهند شد و حفظ نیروی انسانی متخصص برای دوره پساکرونا، باعث افزایش وفاداری آن ها به سازمان می شود.
عضو هیات مدیره انجمن شرکت های دانش بنیان خراسان رضوی تاکید می کند: تبعاتی که بحران ناشی از شیوع بیماری کرونا رقم زده است، اگر به ارائه بسته های حمایتی و تسهیلگری در شرایط حاکم منجر نشود، قطعا به تعدیل نیرو منجر خواهد شد. در سالی که به نام جهش تولید نام گرفته، همت مسئولان باید حمایت از صنایع دانش بنیانی باشد که بهره وری ایجاد می کنند و جامعه را توانمند می سازند.
بجستانی خاطرنشان می کند: شرکت های دانش بنیان همواره در بحث تامین اجتماعی، مالیات و تامین نقدینگی با چالش هایی مواجه هستند که متاسفانه این مشکلات در شرایط فعلی با شدت و حدت بیشتری مطرح است. کشورهای دیگر بسته به نوع و حجم اقتصادشان از شرکت های دانش بنیان حمایت ویژه به عمل می آورند، چنان که کمک های برخی از کشورهای اروپایی به شرکت های دانش بنیان بسیار خاص و ویژه است و مکرر افزایش پیدا می کند. در واقع آتیه بخش صنعت بر نگاه به فناوری و رویکردهای دانش محور و دانش بنیان استوار است.
برگرفته از وب سایت اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی خراسان رضوی
